AVUKATINIZ DİYOR Kİ... SEMA AKA

İşçi alacaklarında zaman aşımı süresi İş Kanunu’nun 32'nci maddesinde düzenlenmiştir. Yol, ikramiye, izin ücreti, fazla çalışma ücretleri için işçi alacaklarında zaman aşımı 5 yıldır. İhbar ve kıdem tazminatı, iş kazasından kaynaklı ortaya çıkan borcun yani, sözleşmeden dolayı ortaya çıkan borcun ödenmemesi durumunda doğan tazminat için de zamanaşımı süresi 5 yıldır. İşçi alacaklarında zaman aşımı süresi başlangıcı ne zamandır? İşçiler, ücret alacaklarında "zaman aşımı süresi ne kadardır?" diye de kafa karışıklığı yaşarlar. İşçi alacaklarında zaman aşımı süresi, ikramiye, fazla mesai, yol gibi ücretlerde ay sonundan itibaren başlar. Tazminat, ihbar, kötü niyet tazminatı gibi işçi alacaklarında zaman aşımı süresi, iş sözleşmesinin sona erdirildiği tarihten itibaren başlar.  Zaman aşımı süreleri kimleri kapsamaktadır?  25 Ekim 2017 yılında yapılan düzenlemeden sonra iş sözleşmesi sonra erdirilen işçi için zaman aşımı süresi 5 yıl olacak. 25 Ekim 2017 yılından önce iş sözleşmesi sona erdirilen işçi için zaman aşımı süresi 10 yıldır. 25 Ekim 2017 tarihinden önce iş sözleşmesi feshedilmiş olanlar için kıdem ve ihbar tazminatı için zaman aşımı süresi 10 yıldır. Yıllık izin ücreti için zaman aşımı süresi, 01 Temmuz 2012 ile 25 Ekim 2017 tarihleri arasında sona eren iş sözleşmelerinde yıllık izin ücreti alacaklarında zamanaşımı süresi 10 yıldır. Kötü niyet tazminatı, 25 Ekim 2017 tarihinden önce iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda işçi alacaklarında zaman aşımı süresi fesih tarihinden itibaren 10 yıldır. Bir örnekle detaylandırmak gerekirse, iş sözleşmesi 20 Ekim 2012 olan bir işçinin alacakları için kullanabileceği süre 10 yıldır, 30 Ekim 2012 olan bir işçinin alacakları için kullanacağı süre 5 yıldır.  5 yıl geçtikten sonra işçi alacaklarını alabilir mi? İş Kanunu’nda zaman aşımı süresi 5 yıl olarak uygulanmaktadır. Bu hüküm gereği, ücret ve ücret sayılan diğer işçilik hakları, hak edilen tarihten itibaren beş yıl içinde talep edilmez ise talep hakkı kalmamaktadır.  Zamanından ödenmeyen işçi alacaklarına uygulanacak faiz oranları Kıdem tazminatı; Mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır. Faiz oranının tespitinde kamu-özel banka ayrımı yapılmamaktadır. Davacı tarafça talep edilmese dahi; kıdem tazminatı hesabında mevduata uygulanacak en yüksek faiz oranı dikkate alınır. Bunun yasal dayanağı 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14'ncü maddesidir. Yargıtay 9. HD. önüne gelen bir uyuşmazlıkta; kıdem tazminatının yasal faiziyle talep edilmesine rağmen, yasal faiziyle değil de mevduata uygulanan en yüksek faiz oranıyla hükmedilmesi gerektiğinin üzerinde durulmuştur. Yargıtay mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı yerine reeskont faizine karar verilmesini de, dönem dönem belirli oranlar kullanılmasını da kabul etmemektedir. İhbar tazminatı; Yasal faiz (temerrüt faizi) uygulanır. Yasal faiz; şu an için, yüzde 9’dur. Yargıtay; yasal faiz yerine, mevduata uygulanan en yüksek faiz oranını ihbar tazminatı için kabul etmemektedir. Faiz başlangıcı; işverenin temerrüde düşürüldüğü tarihtir. Yıllık izin ücreti; Yasal faiz (temerrüt faizi) uygulanır. Yargıtay yıllık izin ücreti alacağını; geniş anlamda ücret kapsamında değerlendirmemekte, bu sebeple de, mevduata uygulanan en yüksek faiz oranının değil de, yasal faizin uygulanması gerektiği kanaatindedir. Yasal faiz oranı; şu an için, yüzde 9’dur. Faiz başlangıcı; işverenin temerrüde düşürüldüğü tarihtir. Ücret alacağı; Mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır. Faiz oranının tespitinde kamu-özel banka ayrımı yapılmamaktadır. Davacı tarafça talep edilmese dahi; ücret alacağında mevduata uygulanacak en yüksek faiz oranı dikkate alınır. Bunun yasal dayanağı 4857 sayılı İş Kanunu’nun 34'ncü maddesi “Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır”demektedir. Faiz başlangıcı; işverenin temerrüde düşürüldüğü tarihtir. Fazla çalışma ücreti alacağı; Mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır. Ücret alacağında aynı başlık altında yapılan açıklamalar burada da geçerlidir. Bunlara ilaveten, Yargıtay ücreti geniş yorumlayıp, fazla çalışma ücretini de tıpkı ücret gibi değerlendirmekte, neredeyse aynı sonuçları bağlamaktadır. Fazla mesaide fazla mesai yapıldığını ispat yükü işçiye, fazla çalışma ücretinin ödendiğinin ispat yükü de işverene ait olmasına rağmen; ücret alacağında ise, ücretin ödendiğinin ispat yükü işverene aittir, işçinin bir ispat yükü bulunmamaktadır. Faiz başlangıcı; işverenin temerrüde düşürüldüğü tarihtir. Kötü niyet tazminatı; Yasal faiz (temerrüt faizi) uygulanır. İspat yükü kötü niyet iddiasında bulunan işçiye aittir. Faiz başlangıcı; işverenin temerrüde düşürüldüğü tarihtir.